Ví tự quản – Non-custodial Wallets
Công nghệ blockchain P2P tạo ra mạng ngang hàng để mọi người có thể trao đổi tokens với nhau mà không phải thông qua một bên thứ ba và không bị kiểm duyệt. Tuy nhiên, nếu người dùng không dùng ví mã hóa tự quản (non-custodial wallets), thì vẫn bị kiểm soát bởi bên thứ ba, mất đi một lợi ích quan trọng nhất của mạng ngang hàng P2P.
Như trong hình mô tả, với ví tự quản (hình bên trái), người nắm giữ chìa khóa để tự mở khóa tài khoản trên blockchain ngay trên ví của mình, không có ai có thể lấy trộm được tài khoản và xem được số lượng tiền có trong ví nếu không có chìa khoá.
Còn đối với ví ký gửi (Hình bên phải), thường là ví của sàn giao dịch hoặc một số loại ví được cung cấp bởi những đối tác thanh toán online như là PayPal, thì chìa khóa của ví được quản lý tập trung ở trên máy chủ, người dùng chỉ có tài khoản và mật mã truy xuất vào tài khoản của mình mà thôi. Điều này mang đến những tiện lợi cho người dùng, khi không phải lo cất giữ chìa khóa của mình cho thật an toàn. Khi lỡ may bị mất mật khẩu, người dùng có thể liên hệ với bên lưu trữ để khôi phục lại tài khoản. Vì lưu trữ khoá tập trung, việc chuyển khoản qua lại với nhau trong cùng một hệ thống ký gửi rất dễ dàng với chi phí thấp hơn, thậm chí miễn phí so với gửi trực tiếp trên mạng, nhất là với mạng BTC khi phí giao dịch lên đến hàng chục dollar. Tuy nhiên điều này cũng mang lại nhiều phiền toái:
Vì tài khoản được quản lý tập trung nên khi bị hack thì rất nhiều tài khoản cá nhân sẽ bị ảnh hưởng. Vụ hack nghiêm trọng nhất trong crypto là vụ Mt. Gox năm 2014 với gần 1M Bitcoin bị đánh cắp
Một hệ quả nữa là đơn vị lưu trữ hoàn toàn làm chủ tài khoản của bạn. Họ có thể kiểm soát và có thể phong tỏa tài khoản của bạn bất cứ lúc nào, và có thể bị can thiệp bởi một yêu cầu nào đó.
Những điều này làm cho mạng ngang hàng P2P mất ý nghĩa ban đầu. Phần lớn Bitcoin hiện được người dùng lưu trữ ký gửi trên sàn giao dịch, do sự khó khăn và rủi ro trong việc lưu trữ ở ví tự quản, chi phí giao dịch cao, và một phần đến từ tâm lý đầu cơ mua bán chứ không có mục đích sử dụng trao đổi. Mô hình này cũng không khác nhiều với cách giao dịch tiền tệ truyền thống qua các hệ thống ngân hàng với hệ thống duyệt chi và xử lý giao dịch nhiều tầng lớp phức tạp và nhiều thủ tục rườm rà. Việc mở tài khoản khá là phức tạp nhất là với những sàn giao dịch lớn. Cần nhiều thủ tục xét duyệt phức tạp và tốn thời gian cũng giống như là việc mở một tài khoản ngân hàng vậy.
Với Lotus, lưu trữ và giao dịch trên ví tự quản sẽ dễ dàng hơn do chi phí giao dịch thấp và đặc biệt là cơ chế cho đi, giúp người dùng có thể trải nghiệm được công nghệ và các sản phẩm ví và những ứng dụng khác. Ngoài ra, ví crypto cao cấp #AbcPay có cung cấp tính năng đa chữ ký multi signature giúp cho người dùng có thể tự trở thành ngân hàng của chính mình bằng việc tạo ra ví nhiều chữ ký cần nhiều hơn một người duyệt thấu chi, đảm bảo an toàn bảo mật và tránh rủi ro mất chìa khóa, thiết bị hoặc bị hack. Ví này hoạt động giống như ví doanh nghiệp, kế toán tạo ra phiếu thanh toán, giám đốc duyệt chi rồi đến thủ quỹ giải ngân.
Lotus hy vọng sẽ mang lại những trải nghiệm thực tế giúp mọi người tiếp xúc được với công nghệ ngang hàng mà không phải lo lắng nhiều và nhờ đó chia sẻ lại với người khác cả về công nghệ lẫn những bông sen yêu thương. Giúp cho những người không có điều kiện để mở tài khoản ngân hàng mà vẫn có thể trao đổi với nhau chỉ cần điện thoại và internet.
Mình đã từng dành nguyên một buổi chiều để giới thiệu ví crypto cho một chị bạn là chuyên viên bên ngân hàng, qua đó giúp chị ấy hiểu về mạng lưới ngang hàng và cách hoạt động. Chị ấy suýt xoa là sao mạng lưới P2P đơn giản thế, vừa có thể làm người dùng, vừa có thể làm nhà phát hành miners, vừa có thể kiểm duyệt các giao dịch xem có đúng luật đề ra, vừa có thể tự làm ngân hàng với ví nhiều chữ ký, tất cả đều không cần phải cấp phép phê duyệt gì, sao mà tuyệt diệu, khác hẳn với hệ thống ngân hàng rất phức tạp và nhiều tầng lớp, thủ tục và giấy phép. Công nghệ P2P đang đi đến với mọi người một cách thực dụng nhất, như mục tiêu ban đầu của nó.
